საქართველოს მთავრობის გეგმის მიხედვით, 2030 წლისთვის საქართველო ენერგეტიკულად სრულად დამოუკიდებელი ქვეყანა იქნება. აღნიშნული კი გულისხმობს, რომ წარმოებული ელექტროენერგია სრულად დააკმაყოფილებს შიდა მოთხოვნას, ხოლო დარჩენილი ნამატი ექსპორტზე გავა, რაც საქართველოსთვის დამატებითი შემოსავლის წყარო იქნება. მთავრობის აღნიშნულ გეგმას აფასებს სემეკის თავმჯდომარე დავით ნარმანია, რომელიც მიიჩნევს, რომ ენერგოდამოუკიდებლობის მიღწევა 2030 წლისთვის შესაძლებელი იქნება, რასაც რამდენიმე ფაქტორი განაპირობებს.„სავსებით შესაძლებელია, რომ 2030 წლისთვის საქართველო ენერგოდამოუკიდებელი გახდეს. პირველ რიგში, ქვეყანამ შეცვალა დამოკიდებულება ენერგიის შიდა წარმოების მხარდაჭერასთან დაკავშირებით. დაახლოებით 2 წლის წინ დამტკიცდა ახალი მექანიზმი, რომლის მიხედვითაც მთავრობა მხარს უჭერს განახლებადი წყაროებიდან ელექტროენერგიის წარმოებას. მათ შორის, საუბარია, ჰიდროენერგიაზე, ასევე ქარისა და მზის ენერგიაზე. აქედან გამომდინარე, ჩატარდა შესაბამისი აუქციონი, სადაც 1 000 მეგავატზე მეტი ახალი სიმძლავრე უკვე დაკონტრაქტებულია მთავრობის მიერ ხელშეწყობის მექანიზმებით, ან მიმდინარეობს უშუალოდ პროცესი ფასთან შორის სხვაობის კონტრაქტების გაფორმებასთან დაკავშირებით. მეორე ფაქტორი არის ის, რომ ჩვენ ქვეყანაში გვაქვს დაბალი გადასახადები, თავისუფალი ბიზნესს გარემო და მარტივი ადმინისტრაციული პროცესები. შესაბამისად, ინვესტორების ურთიერთობა მთავრობასთან არის ძალიან მარტივი. ისინი ინტერესდებიან ენერგეტიკის სექტორით, ვინაიდან მოთხოვნა ენერგიაზე არსებობს, არსებობს მთავრობის ხელშეწყობა და ასევე გვაქვს თავისუფალი ბიზნეს გარემო. ეს ყველაფერი გვაძლევს იმის თქმის საშუალებას, რომ 2030 წლისთვის იქნეს სრულად დაკმაყოფილებული ადგილობრივი მოთხოვნა და ქვეყანა გახდეს ნეტო ექსპორტიორი. ამასთან, ეს ის პერიოდია, როდესაც უნდა დასრულდეს შავი ზღვისქვეშა კაბელის მშენებლობა, რითაც დამატებით ჩნდება საკმაოდ დიდი ბაზარი ევროპის სახით“. - აცხადებს დავით ნარმანია.
ჩვენ გაფორმებული გაქვს მემორანდუმები, მაგრამ მშენებლობის ეტაპი ჰიდროს მიმართულებით არ გვაქვს წარმატებული - ამის შესახებ "ბიზნესპარტნიორთან” „განახლებადი ენერგიების განვითარების ასოციაციის“ (GREDA აღმასრულებელი დირექტორი მაია მელიქიძე საუბრობს.მისი თქმით, საჭიროა ხელშეწყობა, რათა ის მემორანდუმები და ხელშეკრულებები, რომელიც გაფორმებულია, უკვე სამშენებლო ეტაპზე გადავიდეს.წინააღმდეგ შემთხვევაში, GREDA-ს აღმასრულებელი დირექტორის თქმით, გამოსავალი არ იარსებებს, გარდა იმპორტირებული ელექტროენერგიით ჩანაცვლებისა, რაც სერიოზულ გამოწვევას შეუქმნის ადგილობრივ წარმოებას.„მით უმეტეს, მაშინ იქნება ეს პრობლემა, როდესაც საბალანსო ბაზარი ამოქმედდება და დადგება პასუხისმგებლობის საკითხი კომპანიებისთვის. ამიტომ, ძალიან დიდი ყურადღება გვმართებს - როდესაც სრულად დაიწყებს ბაზარი ფუნქციონირებას, შემთხვევით არ წავაწყდეთ ისეთ გამოწვევებს, რომელიც სერიოზულ ზარალს გამოიწვევს კომპანიებში“ - ამბობს მაია მელიქიძე.მისივე თქმით, ის, რომ გაფორმებული ხელშეკრულებების განხორციელება არ იწყება, ძირითადად ბიუროკრატიას უკავშირდება.„ინვესტორთა ძალიან დიდ ნაწილს უკვე მობილიზებული აქვს თანხა და ისინი აწყდებიან ადგილობრივი მოსახლეობიდან წამოსულ ნეგატიურ დამოკიდებულებას და ამასთან, ელოდებიან მხარდაჭერას ადგილობრივი ხელისუფლებისგან. ინვესტორს ძალიან სჭირდება მოლაპარაკებების პროცესში ადგილობრივი ხელისუფლების ჩართულობა, ვინაიდან, სახელმწიფოს მიმართ რა თქმა უნდა, ნდობა უფრო მაღალია, ვიდრე, ვთქვათ, უცხო ინვესტორის მიმართ“ - ამბობს მაია მელიქიძე „ბიზნესპარტნიორთან“.ამასთან, მისივე თქმით, სექტორს დიდი იმედი აქვს, რომ ის ტარიფი, რომელიც მეორე CFD აუქციონის ფარგლებში დადგინდა, მეტი მზის და ქარის ელექტროსადგურის აშენების შესაძლებლობას შექმნის.„თუმცა, ჰიდროში არ არის სახარბიელო ტარიფი. პირდაპირი გზით ხელშეკრულების გაფორმება შესაძლებელია მიმდინარე წლის 31 დეკემბრის ჩათვლით. შემდეგ მე არ გამოვრიცხავ, რომ დადგეს მესამე CFD აუქციონის ჩატარების საჭიროება “ - განმარტავს მაია მელიქიძე.
„2025 წელს ენერგეტიკის სექტორში ინვესტიციების მოცულობა გაორმაგდება“ - ამის შესახებ სემეკის მიმდინარე წლის მესამე კვარტალის ანგარიშშია აღნიშნული. მარეგულირებელი კომისიის თავმჯდომარე აღნიშნავს, რომ სემეკი მუდმივ რეჟიმში უწევს კონტროლს სექტორში განხორციელებული ინვესტიციების ხარისხს.„საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია მუდმივ მონიტორინგს უწევს რეგულირებად სექტორებში დამტკიცებული საინვესტიციო პროექტების შესრულების ხარისხს. მომავალ წლებში ინვესტიციების რაოდენობა გაორმაგდება, რაც ხელს შეუწყობს ქვესადგურების და გადამცემი ხაზების მოწესრიგებას, ქსელის გამართულ მუშაობას; შეამცირებს ძაბვის ვარდნას და ავარიულ წყვეტებს. გარდა ამისა, ხორციელდება მიწოდების საიმედოობასთან დაკავშირებული მდგომარეობის მონიტორინგი. სემეკის ტექნიკური ჯგუფები მთელი საქართველოს მასშტაბით ამოწმებენ სატრანსფორმატორო სადგურების გამართულობას, ქსელების საიმედოობას და ძაბვის ხარისხს.” - აცხადებს დავით ნარმანია.აქვე შეგახსენებთ, რომ ელექტროენერგიის გამართული და სტაბილური მიწოდების უზრუნველსაყოფად სემეკმა გამანაწილებელი ქსელების ინსპექტირება დაიწყო, რაზეც უშუალოდ ანგარიშშიცაა აღნიშნული.„სემეკის სპეციალური ჯგუფი რეგიონებში ამოწმებს ქსელებს და დარღვევების გამოვლენის შემთხვევაში კომპანიებს უწესებს გამოსწორების ვადებს, რომელიც ასევე მკაცრი მონიტორინგის ქვეშაა.“ - აღნიშნულია მარეგულირებელი კომისიის მიერ გამოქვეყნებულ დოკუმენტში.უნდა აღინიშნოს, რომ ტექნიკური ინსპექტირება ჩატარდა კახეთსა და სამეგრელოში. ასევე, წყალტუბოსა და ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლებში. მოწმდება ქსელის რეაბილიტაციის საინვესტიციო გეგმის შესრულების მაჩვენებლები.
ენერგეტიკულ ბირჟაზე იმპორტირებული ელექტროენერგიის დაშვება ადგილობრივ წარმოებას ჩაკეტავს - ამის შესახებ “ბიზნესპარტნიორთან” „განახლებადი ენერგიების განვითარების ასოციაციის“ აღმასრულებელი დირექტორი მაია მელიქიძე აცხადებს.მისი თქმით, იმპორტირებული ენერგიის ფასი ადგილობრივზე დაბალია, რაც ადგილობრივ წარმოებას პრობლემებს შეუქმნის.“დღეს ჩვენ გვაქვს გამოწვევა გენერირებული ელექტროენერგიის ჭრილში - ვიცით, რომ წარმოებული და მოხმარებული ელექტროენერგია ერთმანეთთან არ არის დაბალანსებული, ვინაიდან, მოხმარების მაჩვენებელი უფრო მაღალია, ვიდრე გენერაციის. განსაკუთრებით ეს ვითარება მწვავდება-ხოლმე ზამთრის პერიოდში. ამ ეტაპისთვის, ბირჟაზე რეგისტრირებულ გენერაციის კომპანიებს არ აქვთ საკმარისი ელექტროენერგია, რომ გაყიდონ ბირჟაზე. ეს სერიოზული გამოწვევაა და შეგვიძლია ვიმსჯელოთ - შემოვიყვანოთ თუ არა ამ პროცესში იმპორტირებული ელექტროენერგია.ბირჟაზე მოთხოვნა-მიწოდების საფუძველზე ფორმირდება ფასი. თუ ვიტყვით, რომ იმპორტირებული ელექტროენერგია უნდა დავუშვათ ბირჟაზე, ეს იმას ნიშნავს, რომ ის იქნება მაღალკონკურენტული და ჩაკეტავს ადგილობრივ წარმოებას. ვინაიდან, დღესდღეობით, რუსეთიდან იმპორტირებული ელექტროენერგიის ფასი 3-4 დოლარ/ცენტის ფარგლებში მერყეობს, მაშინ, როდესაც ჩვენს ქვეყანაში გენერირებული ელექტროენერგიის ფასი 6 ცენტის ფარგლებშია. ჩვენ თუ გვინდა, ხელი შევუწყოთ ადგილობრივ გენერაციას, მაშინ იმპორტის კომპონენტი აუცილებლად უნდა ჩავკეტოთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში, მივიღებთ ისეთ მოცემულობას, რომ მეტი ფოკუსი იქნება იმპორტირებულ პროდუქტზე. ავტომატურად, ჩვენ გავხდებით იმპორტდამოკიდებული ქვეყანა. იმ მთავარ გამოწვევასთან - რაც ენერგეტიკულ დამოუკიდებლობას უკავშირდება, კიდევ მეტი კითხვის ნიშანი გაჩნდება,"-აცხადებს მელიქიძე.მისივე განმარტებით, იმისთვის, რომ გაიზარდოს წარმოება და არ გახდეს ბირჟაზე იმპორტირებული ენერგიის შემოტანა საჭირო, უნდა გაგრძელდეს დაწყებული ენერგეტიკული პროექტები, რომელიც ბიუროკრატიული ბარიერების გამო შეფერხებულია.„ადგილობრივ წარმოებას უნდა შევუწყოთ ხელი, წინააღმდეგ შემთხვევაში, შემოსული, იმპორტირებული ელექტროენერგია აითვისებს იმ მოთხოვნას, რადგან, ფასით კონკურენტუნარიანი იქნება და ყველამ ძალიან კარგად ვიცით, რომ რაც უფრო დაბალია ფასი მით უფრო სახარბიელოა, ამიტომ, ამ ეტაპისთვის ჯობს თავი შევიკავოთ იმპორტირებული ელექტროენერგიის დაშვებისგან და მეტად შევუწყოთ ხელი ადგილობრივი გენერაციის ობიექტების განვითარებას“ - განმარტავს „განახლებადი ენერგიების განვითარების ასოციაციის“ აღმასრულებელი დირექტორი „ბიზნესპარტნიორთან“.დღესდღეობით, ბაზრის საბითუმო მიმწოდებლებსა და ტრეიდერებს ბირჟაზე დაშვება შეზღუდული აქვთ, თუმცა, სამომავლოდ, ბირჟაზე დაშვება ყველა მონაწილისთვის არის გათვალისწინებული.ენერგეტიკული ბირჟა 1 ივლისიდან სატესტო რეჟიმში ამოქმედდა და 2025 წლის 1 ივლისამდე ნებაყოფლობით რეჟიმში მუშაობს. პლატფორმაზე ვაჭრობა შეუძლიათ როგორც გენერაციის ობიექტებს, ისე მსხვილ მომხმარებლებს. ამ დროისთვის ბირჟაზე 17 მონაწილეა რეგისტრირებული, ვაჭრობა კი, აგვისტოში, მხოლოდ ორ დღეს შედგა.
ელექტროენერგიის გენერაციის 83.5% ჰიდროელექტროსადგურებზე მოდის - კვლევა
რა ძირითადი გამოწვევები აქვთ მომხმარებლების ენერგეტიკის, ბუნებრივი აირისა და წყალმომარაგების სექტორებში
სემეკთან არსებულ ენერგეტიკის სასწავლო ცენტრში წყალმომარაგების რეგულირების სასწავლო კურსზე რეგისტრაცია მიმდინარეობს
9 თვეში ყველაზე დიდი მოცულობით ელექტროენერგია ენგურჰესმა გამოიმუშავა
თბილისში III საერთაშორისო კონფერენცია „კონკურენცია და მომხმარებლის უფლებების დაცვა“ გაიმართება
