ეკოლოგია
Tesla-მ განახლებული სედანი Model 3 წარადგინა

Tesla-მ განახლებული სედანი Model 3 წარადგინა. გლობალური საჯარო დებიუტი პეკინში შედგა. ეს პირველი შემთხვევაა, როდესაც Tesla-მ ავტომობილი შეერთებულ შტატებზე წინ ჩინეთში გამოუშვა - ელექტრო ავტომობილების მწარმოებელი ცდილობს ჩინეთის კონკურენტულ ბაზარზე უპირატესობა მოიპოვოს.Model 3-ის ექსტერიერში მცირე ცვლილებებია, რამაც სედანის წინა მხარე უფრო გლუვი გახადა. ავტომობილს ახალი ფორმის ფარები აქვს. სხვა ახალი ფუნქციები მოიცავს სენსორულ სანავიგაციო სისტემას და უკანა დისპლეის - უკანა სავარძელში მყოფი მგზავრებისთვის.ავტომობილი Tesla-ს შანხაის ქარხანაში მზადდება. ჩინეთში მისი საწყისი ფასი წინა მოდელთან შედარებით 12%-ით მაღალია.ავტომწარმოებელმა განაცხადა, რომ ახალი Model 3 წარდგენილი იქნება მიუნხენის ავტო შოუზეც.

ევროკავშირი საქართველოს გრძელვადიანი დაბალემისიიანი განვითარების გეგმის მიღებას მიესალმება

საქართველომ პირველი გრძელვადიანი დაბალემისიიანი სტრატეგია (Lt-LEDS) 2050 წარადგინა, რომელიც ევროკავშირისა და გაეროს განვითარების პროგრამის (UNDP) მხარდაჭერით შეიქმნა.Lt-LEDS საქართველოს ნახშირბადნეიტრალური მომავლის გზაზე აყენებს და მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს კლიმატის ეროვნული სამოქმედო გეგმის 2023-2025 წლებისთვის განახლებას. კერძოდ, მისი მეშვეობით ქვეყანა ისეთ სექტორებში შეძლებს მდგრად და დაბალემისიიან განვითარებას, როგორებიცაა ენერგეტიკა, სამშენებლო სფერო, ტრანსპორტი, მრეწველობა, სოფლის მეურნეობა, ნარჩენების მართვა, მიწათსარგებლობა და ტყის მართვა.ევროკავშირის წარმომადგენლობის ცნობით, Lt-LEDS სრულად შეესაბამება პარიზის შეთანხმების ძირითად პრინციპებს და ითვალისწინებს საქართველოს საჭიროებებს.ევროკავშირი და UNDP სტრატეგიის შემუშავებას თავიანთი რეგიონული პროგრამის, EU4Climate, ფარგლებში საქართველოს მთავრობასთან, სამოქალაქო საზოგადოებასთან და საერთაშორისო პარტნიორებთან მჭიდრო თანამშრომლობით უჭერდნენ მხარს. კერძოდ, იმისათვის, რომ დოკუმენტი შესაბამისობაში მოსულიყო  ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებში დანერგილ სტანდარტებთან, მათ საქართველოს შესთავაზეს ტექნიკური დახმარება, კონსულტაციები და საერთაშორისო ექსპერტიზა.„ევროკავშირი მიესალმება საქართველოს მიერ გრძელვადიანი დაბალემისიიანი განვითარების გეგმის მიღებას. ვამაყობთ, რომ მხარი დავუჭირეთ საქართველოს ნახშირბადნეიტრალური ეკონომიკისა და ჭკვიანი ტექნოლოგიური განვითარების ხედვის ჩამოყალიბებაში და მზად ვართ, განვაგრძოთ თანამშრომლობა მისი განხორციელების უზრუნველსაყოფად“, - აცხადებს ევროკავშირის ელჩი საქართველოში პაველ ჰერჩინსკი.

ინდური Tata Group დიდ ბრიტანეთში $5 მლრდ-იან გიგაქარხანას ააშენებს

ინდური Tata Group ბრიტანეთში ელექტრომობილების ელემენტების ქარხანას ააშენებს. შედეგად, ჯგუფს შესაძლებლობა ექნება ელემენტებით თავისი Jaguar Land Rover-ის ქარხნები მოამარაგოს, რაც დიდ სტიმულს მისცემს ავტომობილების საკუთარ ინდუსტრიას, რომელსაც ელემენტების შიდა წარმოება ესაჭიროება.ბრიტანეთის მთავრობის და Tata-ს გამოცხადებული გეგმის მიხედვით, კომპანია თავის პირველ გიგაქარხანას ინდოეთის ფარგლებს გარეთ, ბრიტანეთში, 4 მლრდ ფუნტის ინვესტიციით (5,2 მილიარდი აშშ დოლარი) ააშენებს, შექმნის 4000-მდე სამუშაო ადგილს და აწარმოებს ელემენტებს საწყისი სიმძლავრით 40 გიგავატ საათი.პრემიერ-მინისტრ რიში სუნაკის მთავრობა არ აკონკრეტებს, თუ რა მოცულობის ფინანსურ მხარდაჭერას დაჰპირდა ინვესტიციის სანაცვლოდ Tata-ს და როგორ გაუმკლავდა ესპანეთს, რომელიც ასევე ლობირებდა პროექტის განხორციელებას. BBC-მ განაცხადა, რომ მთავრობა Tata Group-ს ასობით მილიონი ფუნტის ღირებულების სუბსიდიებს გაუწევს.„ჩვენ დისკუსია გვაქვს უამრავ კომპანიასთან და კონკურენციას ვუწევთ მსოფლიოს ქვეყნებს ასეთ დიდ ინვესტიციებში. ეს არის ინდუსტრიები, რომლებიც ყველაზე სწრაფად განვითარდებიან ამ საუკუნეში და რა თქმა უნდა, ელექტრომანქანები ერთ-ერთია ამ ინდუსტრიებს შორის. ჩვენ გვყავს ძალიან გამოცდილი მუშახელი, გვაქვს ბრწყინვალე უნივერსიტეტები და გვაქვს რამდენიმე ყველაზე პროდუქტიული ავტომობილების ქარხანა ევროპაში“ - აცხადებს ბრიტანეთის ფინანსთა მინისტრი ჯერემი ჰანტი.ელექტრო მანქანების (EV) ელემენტების გიგაქარხნების მშენებლობაში დიდი ბრიტანეთი ევროპელ კონკურენტებს ჩამორჩება. ევროკავშირის მასშტაბით, დაგეგმილია ან მშენებარე ეტაპზეა 30-ზე მეტი გიგაქარხანა. ბრიტანეთში ამჟამად მხოლოდ ერთი, Nissan-ის მცირე ქარხანაა.

იემენის პორტში დაშლილი ტანკერიდან ნავთობს ახალ ხომალდზე გადატვირთავენ

იემენის წითელი ზღვის პორტში ძველი, დაშლილი ტანკერიდან ნავთობს ახალ ხომალდზე გადატვირთავენ.პორტ ჰოდეიდაში ძველის შემცვლელი ნავთობტანკერი The Nautica უკვე შევიდა. მას დაშლილი ტანკერიდან FSO Safer-დან ნედლი ნავთობის გადასატვირთად ამზადებენ.მოსალოდნელია, რომ კვირის ბოლომდე დაჟანგული FSO Safer-დან The Nautica-ში მილიონ ბარელზე მეტ ნედლ ნავთობს გადაიტანენ.„პირველადი მოსამზადებელი სამუშაოები ჩატარებულია. FSO Safer ახლა სრულად სტაბილიზებულია და მზად არის ნავთობის გადასატანად. მიუხედავად იმისა, რომ გემის სტრუქტურა დაშლის პირასაა, მისი კორპუსი მაინც უსაფრთხოა, რაც ნიშნავს, რომ ნავთობის გადატანა შედარებით დაბალი რისკის ქვეშ იქნება“ - აცხადებს გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის რეზიდენტი ჰუმანიტარული კოორდინატორი იემენში დევიდ გრესი.გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია იემენს წლების განმავლობაში აფრთხილებდა, რომ FSO Safer-ი შეიძლება, ნებისმიერ დროს დაიშალოს ან აფეთქდეს. შედეგად, მას შეუძლია წითელ ზღვაში იმაზე ოთხჯერ მეტი ნავთობის ჩაღვრა, ვიდრე ეს 1989 წელს, ალასკის მახლობლად Exxon Valdez-ის კატასტროფამ გამოიწვია.Safer 1976 წელს აშენდა, როგორც ნავთობის ტანკერი, 1987 წელს კი, მცურავ შემნახველ ობიექტად გადაკეთდა. აღნიშნული შემნახველი ტანკერი იემენის სანაპიროზე 1988 წლიდან დგას. თუმცა, ბორტის მოვლის ტექნიკური სამუშაოები 2015 წლიდან შეჩერებულია ქვეყანაში სამოქალაქო ომის გამო.ტანკერში სავარაუდოდ, 1,14 მლნ ბარელი ნედლი ნავთობი ინახება. ექსპერტების შეფასებით, ის დაიშალა იმ დონემდე, რომ არსებობს მისი აფეთქების ან დაშლის რისკი, რაც გამოიწვევს დამღუპველ გარემოსდაცვით და ჰუმანიტარულ გავლენას რეგიონზე.

იაპონია ფუკუშიმას რადიოაქტიურად დაბინძურებული წყლის ოკეანეში ჩაშვებას გეგმავს

იაპონიაში, ფუკუშიმას მიერ ბირთვულად დაბინძურებული წყლის ოკეანეში ჩაშვების საკითხზე დისკუსია გრძელდება.ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოს (IAEA) ხელმძღვანელი რაფაელ გროსი აცხადებს, რომ ფუკუშიმას წყლის ოკეანეში გაშვებას ტრანსსასაზღვრო ეფექტი შესაძლოა, არ ჰქონდეს. მისივე თქმით, ორწლიანმა მიმოხილვამ აჩვენა, რომ იაპონიის გეგმა - დამუშავებული რადიოაქტიური წყლის ოკეანეში გაშვების შესახებ, უმნიშვნელო ზემოქმედებას მოახდენს გარემოზე.შეფასებას არ იზიარებს ჩინეთი. ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ იაპონიის ბირთვულად დაბინძურებული წყლის ჩაშვების გეგმის შეფასების ანგარიში ნაჩქარევია და იაპონიას წყლის გაშვების შესაძლებლობა არ უნდა მიეცეს.„IAEA-ის მიერ ნაჩქარევად გამოქვეყნებული მოხსენება სრულად არ ასახავს ყველა ექსპერტის მოსაზრებებს, ვერ ასახავს საერთაშორისო საზოგადოების შეშფოთებას წყლის ჩაშვების შესახებ. ამიტომ მიღებული დასკვნები შეზღუდული და ცალმხრივია. ჩინეთი მოუწოდებს იაპონიას, არ შეეცადოს გამოიყენოს სააგენტოს ანგარიში, როგორც საშვი ბირთვულად დაბინძურებული წყლის ჩასაშვებად და შეწყვიტოს ჩაშვების გეგმის იძულება. იაპონურმა მხარემ პასუხისმგებლობით უნდა განკარგოს ბირთვულად დაბინძურებული წყალი", - განაცხადა სპიკერმა ვანგ ვენბინმა.იაპონია გეგმავს მალე დაიწყოს მილიონ ტონაზე მეტი დამუშავებული რადიოაქტიური წყლის გამოშვება, რომელიც ახლა ტოკიოს ჩრდილოეთით, დაშლილ ქარხანაში ინახება. წყლის უმეტესი ნაწილი 2011 წლის მარტის ცუნამის შედეგად განადგურებული რეაქტორების გასაგრილებლად გამოიყენებოდა.

''ბიოდიზელ ჯორჯია'' სამმაგი აქციზით დაბეგვრის პრობლემაზე საუბრობს

ბიოდიზელის მწარმოებელი ''ბიოდიზელ ჯორჯია'' საკანონმდებლო ხარვეზებზე მიუთითებს, რის გამოც, პროდუქტი სამმაგი აქციზით იბეგრება.„ბიოდიზელ ჯორჯიას'' დირექტორის მურმან პატარაიას განცხადებით, წარმოების პროცესში კომპანია ისედაც იხდის შესაბამის რაოდენობაზე აქციზის გადასახადს. პრობლემა იქმნება მაშინ, თუ სუბიექტმა იყიდა ბაზარზე ნავთობდიზელი და აქვს სურვილი რომ ბიოდიზელი შეურიოს.„ე.წ. ბლენდირება ცივილური პროცესია და ევროკავშირში კონცენტრაციის მიხედვით იყიდება B5, B10 და B20. ევროკავშირი ამბობს, რომ 2030-ში B30-ზე უნდა გადავიდეს, რაც ნიშნავს იმას, რომ პროდუქტში 30% ბიოდიზელი, დანარჩენი კი ჩვეულებრივი ნავთობდიზელი უნდა იყოს. აქ ის პრობლემა გვაქვს, რომ ნათობდიზელთან ბიოდიზელის შერევის შემდეგ, ჩვენი კანონმდებლობით, ის ახალ პროდუქტად კლასიფიცირდება, რაც გულისხმობს, რომ დამატებითი აქციზის გადასახადით იბეგრება მესამედ -  ერთხელ გადახდილი აქვს ბიოდიზელს, მეორედ გადახდილი აქვს ნავთობიმპორტიორს, მესამედ კი - ბლენდირებული უნდა დაიბეგროს. ჯამში ეს გამოდის 400 ლარი, ლიტრზე კი - 40 თეთრი, რაც პროდუქტს კონკურენტულობას აკარგვინებს. ეს არის ხარვეზი რაც უნდა გამოსწორდეს და ვმუშაობთ ამაზე სახელმწიფო სტრუქტურებთან“ - აცხადებს მურმან პატარაია გადაცემაში „ბიზნესი რუსთავი 2-ზე“.ბიოდიზელი განახლებადი ენერგიის ერთ-ერთი წყაროა. ''ბიოდიზელ ჯორჯია'' ჰორეკა სექტორში დაგროვებულ მეორეული წარმოების ზეთებს აგროვებს და გადაამუშავებს.

ზაპოროჟიას ატომური სადგური საფრთხის ქვეშაა - ურთიერთბრალდებები გრძელდება

უკრაინა და რუსეთი ატომურ სადგურზე თავდასხმის მოწყობაში ერთმანეთს ბრალდებებს უყენებენ. რუსეთის მიერ კონტროლირებად ზაპორიჟიეს ატომურ ელექტროსადგურზე თავდასხმები დიდი ხანია, ურთიერთბრალდებებისა და ეჭვების საგანია.ევროპაში უდიდესი ბირთვული ობიექტი ექვსი რეაქტორით რუსულმა ჯარებმა 2022 წლის თებერვალში, კრემლის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ რამდენიმე დღეში დაიკავეს.მას შემდეგ, თითოეული მხარე რეგულარულად ადანაშაულებს მეორეს სადგურის გარშემო ტერიტორიის დაბომბვაში და ბირთვული უბედური შემთხვევის საფრთხის შექმნაში.კრემლმა დღეს განავცხადა, რომ უკრაინაში რუსეთის მიერ კონტროლირებად ზაპორიჟიას ატომურ ელექტროსადგურზე უკრაინული დივერსიის საფრთხე დიდია და ამგვარი საფრთხის წინააღმდეგ, შესაბამისი ზომები მიიღება.ვოლოდიმირ ზელენსკიმ კი Twitter-ზე დაწერა, რომ თავის ფრანგ კოლეგას ემანუელ მაკრონს უამბო რუსეთის "საშიში პროვოკაციების" შესახებ სამხრეთ-აღმოსავლეთით მდებარე უკრაინულ ატომურ სადგურზე.„საოკუპაციო ჯარები ამზადებენ სახიფათო პროვოკაციებს ზაპორიჟიას ატომურ სადგუზე“ - წერს ზელენსკი.მისივე ინფორმაციით, მაკრონთან შეთანხმდნენ, რომ სიტუაციას მაქიმალური კონტროლის ქვეშ შეინარჩუნებენ „ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოსთან“ (IAEA) ერთად.ამ დროისთვის ქარხნის არცერთი რეაქტორი ელექტროენერგიას არ გამოიმუშავებს."ბიზნესპარტნიორი" 

კახეთში, "სტორი 1 ჰესი" ექსპლუატაციაში მიმდინარე წლის ბოლოს გაეშვება

ეკონომიკისა და მდგარადი განვითარების სამინისტროს ენერგეტიკული პოლიტიკისა და საინვესტიციო პროექტების დეპარტამენტის უფროსი ჯუბო ტურაშვილი "სტორი 1 ჰესის" მშენებლობის პროცესს ადგილზე გაეცნო. "სტორი  1 ჰესი" კახეთში, თელავის მუნიციპალიტეტში მდინარე სტორზე მდებარეობს. სადგური ექსპლუატაციაში მიმდინარე წლის ბოლოს გაეშვება.„სტორი 1 ჰესი“ - ს პროექტის წარმატება მთავრობის, ინვესტორისა და ადგილობრივი თემის ეფექტურმა ურთიერთობამ განაპირობა. შედეგად, ყველა მოგებული დარჩა. უშუალოდ სადგურის მშენებლობის პროცესში 130 ადამიანი დასაქმდა, საიდანაც ბევრი ადგილობრივია, სადგურის წლის ბოლომდე ჩაერთვება ერთიანი ენერგეტიკულ ქსელში, სახელმწიფოს კი შეემატება კიდევ ერთი ჰიდროსადგური, რომლის დადგმული სიმძლავრე 33.6 მგვტ-ი, სავარაუდო წლიური გამომუშავება 150 მილიონი კვტ/სთ, ხოლო სავარაუდო ჯამური ინვესტიცია კი 45 მილიონი აშშ დოლარია,“ - განაცხადა ეკონომიკის სამინისტროს წარმომადგენელმა.ჯუბო ტურაშვილის განცხადებით, განახლებადი ენერგიის წყაროების ათვისების მხარდაჭერის სქემით კიდევ არაერთი ენერგეტიკული ობიექტი აშენდება, რომლებიც ხელს შეუწყობს ქვეყნის ენერგეტიკული უსაფრთხოების ზრდას. მისი თქმით, საქართველო საკუთარ ენერგეტიკულ რესურსებს ქვეყნისა და მოსახლეობის საკეთილდღეოდ გამოიყენებს.„სტორი 1 ჰესი“ - ს ექსპლუატაციაში გასვლის შემდეგ, ინვესტორი კომპანია სოფელ ლეჩურის მოსახლეობისთვის სოციალური შეღავათებს დააწესებს. აქამდე, უკვე გარემონტდა ადგილობრივი სკოლა, რესტავრაცია ჩაუტარდა სოფლის სალოცავს, განახლდა სოფლის გზები და სხვ.

რატომ იყო მიწისძვრა თურქეთში ასეთი დამანგრეველი?

თურქეთისა და სირიის საზღვართან მომხდარი მიწისძვრის შედეგად დაღუპულთა რიცხვმა 15 000-ს გადააჭარბა. სირიის საზღვრის მახლობლად მდებარე ქალაქ გაზიანთეპთან ძლიერ ბიძგებს მორიგი რყევები მოჰყვა. რამ გამოიწვია ეს დამანგრეველი მიწისძვრა და როგორ ხსნიან მეცნიერები მომხდარის მიზეზებს? – ამ და სხვა კითხვებს პასუხი BBC-მ გასცა.რატომ იყო მიწისძვრა ასეთი დამანგრეველი?გაზიანთეპის რეგიონში მიწისძვრის სიმძლავრე 7.8 მაგნიტუდად შეფასდა. აღნიშნული სკალის მიხედვით, მსგავსი მასშტაბის ბიძგები დამანგრევლად მიიჩნევა. მისი ეპიცენტრი მდებარეობდა მიწისქვეშ, არც თუ ისე ღრმად – დაახლოებით, 18 კმ-ის სიღრმეში, რამაც ზედაპირზე მნიშვნელოვანი ნგრევა გამოიწვია. „ბოლო 10 წლის განმავლობაში ამ მაგნიტუდის მიწისძვრა მხოლოდ ორი იყო, წინა ათწლეულის განმავლობაში კი – ოთხი“, – განმარტავს ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის რისკისა და კატასტროფების შემცირების ინსტიტუტის ხელმძღვანელი, პროფესორი ჯოანა ფორ უოკერი.თუმცა ნგრევის ერთადერთი მიზეზი მხოლოდ ბიძგების სიმძლავრე არ ყოფილა. ამ შემთხვევაში ეს მოხდა გვიან ღამით, როდესაც ადამიანებს ეძინათ. მნიშვნელოვანი ფაქტორი იყო იმ შენობების მდგრადობა, სადაც ისინი იმყოფებოდნენ. თურქეთსა და სირიაში მაშველები ნანგრევების ქვეშ მყოფ ადამიანებს ეძებენ, მიწისძვრის მსხვერპლთა რაოდენობამ 15 000-ს გადააჭარბა და ეს მაჩვენებელი კვლავ იზრდება. ისმის კითხვა: რატომ დაზარალდა სირია თურქეთზე მეტად? პორტსმუთის უნივერსიტეტის ვულკანოლოგიისა და რისკების კომუნიკაციის სპეციალისტის, დოქტორ კარმენ სოლანას თქმით, პირველი ბიძგების შემდეგ მომდევნო 24 საათი ადამიანების სიცოცხლის გადასარჩენად კრიტიკულად მნიშვნელოვანია.“სამწუხაროდ, ინფრასტრუქტურის მდგრადობა სამხრეთ თურქეთში და განსაკუთრებით, სირიაში არც ისე სახარბიელოა. ამიტომაც ადამიანთა სიცოცხლის გადარჩენა ძირითადად რეაგირებაზეა დამოკიდებული. ბიძგების შემდეგ მომდევნო 24 საათი გადამწყვეტია გადარჩენილთა მოსაძებნად, 48 საათის შემდეგ კი მათი რიცხვი მკვეთრად იკლებს”, – განმარტავს სოლანა. აქვე ისიც უნდა ითქვას, რომ ამ რეგიონს არ განუცდია ძლიერი მიწისძვრები ბოლო 200 წლის განმავლობაში. სწორედ ამიტომ მზადყოფნის დონე უფრო დაბალია, ვიდრე – იმ ადგილებში, რომლებიც რეგულარულ ბიძგებს უფრო მიჩვეულნი არიან.რამ გამოიწვია მიწისძვრა?დედამიწის ქერქი შედგება ტექტონიკური ფირფიტებისაგან, რომლებიც ერთმანეთთან მჭიდროდ არიან გადაბმული. ხშირად ფილები გადაადგილებას ცდილობენ, მაგრამ მათ ამაში მეზობელ ფილებთან ხახუნის ძალა ხელს უშლის. ზოგჯერ წნევა მატულობს მანამ, სანამ ერთი ფირფიტა ადგილიდან არ დაიძვრება და ზედაპირზე მოძრაობას არ გამოიწვევს. ამ შემთხვევაში, ამოქმედდა არაბეთის ტექტონიკური ფილა, რომელიც ჩრდილოეთით მოძრაობდა და ანატოლიის ტექტონიკურ ფილას შეეჯახა. სწორედ ამ ფილების ხახუნი იყო წარსულშიც დამანგრეველი მიწისძვრების მიზეზი. 1822 წლის 13 აგვისტოს მან გამოიწვია 7,4 მაგნიტუდის მიწისძვრა, რაც მნიშვნელოვნად ნაკლები იყო ორშაბათს დაფიქსირებულ 7,8 მაგნიტუდაზე. ასეა თუ ისე, მე-19 საუკუნის მიწისძვრამ მასობრივი ზიანი მიაყენა მიმდებარე ტერიტორიის ქალაქებს, მხოლოდ ქალაქ ალეპოში 7 ათასი ადამიანი დაიღუპა. მაშინ დამანგრეველი ბიძგები თითქმის ერთი წლის განმავლობაში გაგრძელდა. ამჟამინდელი მიწისძვრის შემდეგ უკვე განმეორდა რამდენიმე შემდგომი ბიძგი და მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ე.წ. აფთერშოკები იქნება იმავე ტენდენციის მიხედვით, როგორც ეს რეგიონში მომხდარი წინა ძლიერი მიწისძვრის დროს იყო.როგორ იზომება მიწისძვრა?მიწისძვრა იზომება სკალით, რომელსაც მაგნიტუდის ან რიხტერის (ამერიკელი სეისმოლოგი ჩარლზ რიხტერი, რომელმაც პირველმა შესთავაზა მეცნიერებას ამ მასშტაბის გამოყენება) სკალას უწოდებენ. ამ უკანასკნელის მიხედვით, ყველაზე ნაკლებად საშიში ბიძგები  2,5 მაგნიტუდამდეა და როგორც წესი, ისინი არ იგრძნობა. მათი აღმოჩენა მხოლოდ სპეციალური აპარატურით არის შესაძლებელი. 5 მაგნიტუდამდე ბიძგები უკვე იგრძნობა და მცირე ზიანს იწვევს. თურქეთის ამჟამინდელი 7.8 მაგნიტუდის მიწისძვრა კი მიეკუთვნება დამანგრეველი მიწისძვრების კატეგორიას და ზედაპირზე არსებულ ნაგებობებს სერიოზულ ზიანს აყენებს. 8 მაგნიტუდაზე მაღალი სიმძლავრის მიწისძვრა ითვლება კატასტროფულად, რომელსაც შეუძლია ეპიცენტრი სრულად გაანადგუროს. 2011 წლის მარტში, იაპონიის სანაპიროზე 9 მაგნიტუდის მიწისძვრამ გამოიწვია ხმელეთზე უდიდესი ნგრევა და გიგანტური ცუნამების სერია, რომელთაგან ერთ-ერთი იაპონიის ატომურ ელექტროსადგურ „ფუკუსიმა – 1“-ზე კატასტროფის მიზეზი გახდა. ყველაზე ძლიერი – 9,5 მაგნიტუდის მიწისძვრა ჩილეში, 1960 წელს დაფიქსირდა.წყარო: imedinews.ge

კლიმატის ცვლილების გამო, მილიონობით ადამიანი კატასტროფული წყალდიდობების საფრთხის წინაშეა — ახალი კვლევა

ახალი კვლევის მიხედვით, მყინვარების დნობა მსოფლიოში მილიონობით ადამიანს წყალდიდობის რისკის წინაშე აყენებს.ძირითადად ოთხ ქვეყანაში — ინდოეთში, პაკისტანში, პერუსა და ჩინეთში, სადაც მრავლად არის მყინვარული წარმოშობის ტბები და მოსახლეობა ფრიად მოწყვლადია კლიმატური კატასტროფებისადმი.მყინვარები „ყინულის მდინარეებია“, რომლებიც მილიონობით წლის განმავლობაში ყალიბდება დაპრესილი თოვლისგან. ნელ-ნელა ისინი დაბლა, ხეობებში მიცოცავენ და ზოგჯერ იმხელებიც ხდებიან, რომ წარმოქმნიან ყინულის ფენებს, რომლებიც ზღვაშიც კი შედის.თუმცა, ტემპერატურის მატების გამო, მყინვარები იმაზე სწრაფად დნება, ვიდრე მეცნიერები ფიქრობდნენ და საუკუნის მიწურულისთვის, მსოფლიოს 215 000 მყინვარიდან ნახევარიღა დარჩება.ამის გავლენა შეიძლება ბევრად უფრო ადრე გახდეს საგრძნობი. ზუსტად ისე, როგორც ქვემოდან ამოწეული ზღვის თბილი წყალი ქვეშიდან ადნობს ყინულის ფენებს, მყინვარებიდან გამოჟონილი ნადნობი წყალიც აჩქარებს ყინულების დნობას.მყინვართა უკან დახევის შედეგად წარმოქმნილ გეოლოგიურ დეპრესიებში, სადაც ნადნობი წყალი გროვდება, ჩნდება ღრმა ტბები და სწრაფი მდინარეები, რომლებიც ყინულის დნობას ასევე აჩქარებენ.ახალი კვლევა ნიუკასლის უნივერსიტეტის ბუნებრივ კატასტროფათა მკვლევარმა კაროლინ ტეილორმა ჩაატარა. ამ კვლევის მიხედვით, დაახლოებით 15 მილიონი ადამიანი ცხოვრობს მყინვარული ტბების დაბლა რეგიონებში და არსებობს ამ ტბების კოლაფსის რისკები.დეტალური, საველე კვლევების გარეშე რთულია იმის პროგნოზირება, თუ როდის გაივსება და გადმოვა მყინვარული ტბა.გარდა ამისა, მყინვარული ტბების გადმოსვლით გამოწვეული წყალდიდობები (GLOF) ხშირად მოულოდნელად, რაიმე წინასწარი ნიშნების გარეშე ხდება და მრავალი ადამიანის სიცოცხლეს იწირავს, გზადაგზა აზიანებს ინფრასტრუქტურას. ნგრევა შეიძლება 120 კილომეტრზეც კი გავრცელდეს.ამიტომ, ტეილორმა და მისმა კოლეგებმა ის რისკი შეაფასეს, რასაც მყინვარული ტბები გლობალურად ფლობენ მათ ქვემოთ რეგიონებში მცხოვრებთათვის.მკვლევრებმა მყინვარული ტბების გარემო პირობებისა და მათ ქვემოთ არსებული რეგიონების საზოგადოებების შესახებ ინფორმაცია შეაგროვეს; გასული სამი ათწლეულის განმავლობაში, გაზრდილია ასეთი ტბების ზომა, რაოდენობა და მოცულობა.რისკის გამოთვლა შეიძლება რთული იყოს, მაგრამ ამ შემთხვევაში, მკვლევრებმა ყურადღება გაამახვილეს საზოგადოებების სიახლოვე პოტენციურად გადმომსვლელ ტბებთან და რა იყო იმის ალბათობა, რომ ამ ტბების გადმოსვლა მოსახლეობაზე გავლენას მოახდენს. მხედველობაში მიიღეს პოლიტიკური კორუფციაც, რაც აღდგენის ძალისხმევას აფერხებს.მკვლევართა განცხადებით, ეს გახლავთ პირველი გლობალური კვლევა, რომელმაც „მხედველობაში მიიღო არა მხოლოდ ტბის ფიზიკური გარემო პირობები, არამედ საზოგადოების ზემოქმედების ქვეშ მოქცევა და მოწყვლადობაც, რაც პირდაპირ გავლენას ახდენს მყინვარული ტბების გადმოსვლით გამოწვეული წყალდიდობების საფრთხეზე.ანალიზებმა აჩვენა, რომ მაღალი საფრთხის მქონე ზონები სულაც არ გახლავთ ისინი, რომლებიც შეიძლება თქვენ წარმოგედგინოთ, სადაც ყველაზე მეტი, დიდი და სწრაფად მზარდი მყინვარული ტბაა. ამის ნაცვლად, მთავარ რისკს წარმოადგენს რეგიონის მოსახლეობის რაოდენობა და კატასტროფებთან მათი გამკლავების უნარი.ყველაზე დაუცველი აღმოჩნდა აზიის მაღალმთიან რეგიონებში, მყინვარული ტბების მახლობელი მოსახლეობა. გლობალურად ყველაზე მაღალი საფრთხის მქონე ქვეყნებად დასახელდა პაკისტანი და ჩინეთი.პაკისტანში გადმოსვლის საფრთხის მქონე მყინვარული ტბების სიახლოვეს 2,1 მილიონი ადამიანი ცხოვრობს, თითქმის ორჯერ მეტი, ვიდრე ჩინეთში. თუმცა, ჩინეთის მყინვარული ტბები უფრო ბევრი და დიდებია, შესაბამისად, ინფრასტრუქტურა შეიძლება უფრო მეტად დააზიანონ.ბოლო პერიოდში, მყინვარული ტბების გადმოსვლის პოტენციური საფრთხეების შესასწავლად, კვლევების „ცხელი წერტილი“ ჰიმალაი გახდა. თუმცა, მკვლევრებმა ასევე წარმოაჩინეს ანდების მთები სამხრეთ ამერიკაში, კერძოდ პერუში, რომელმაც საფრთხის მხრივ მესამე ყველაზე მაღალი შეფასება მიიღო.ანდებში მხოლოდ რამდენიმე ასეთი კვლევაა ჩატარებული; ამ დროს კი, გასული ოცი წლის განმავლობაში, ამ რეგიონში მყინვარული ტბების რაოდენობა 93 პროცენტით გაიზარდა (აზიაში ეს მაჩვენებელი 37 პროცენტია). პრობლემას აქაც წარმოადგენს ღრმად გამჯდარი კორუფცია.მიუხედავად იმისა, რომ მკვლევრებმა დროის მხოლოდ მცირე მონაკვეთი მიმოიხილეს, ამბობენ, რომ მათი მეთოდების გამოყენება შესაძლებელია მყინვარული ტბების გადმოსვლის საფრთხეების მონიტორინგისთვის.#1tvმეცნიერება