ენერგეტიკა არის ჩვენი ეკონომიკის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიმართულება - გასული 12 თვის განმავლობაში აშენდა 4 ახალი ჰიდროელექტროსადგური, კვლავ აქტიურად წარიმართება გაზიფიკაციის სამუშაოები, - ამის შესახებ საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ პარლამენტში ყოველწლიური მოხსენებით გამოსვლისას განაცხადა.მთავრობის მეთაურის თქმით, ხელისუფლების ამბიციური მიზანია - 2030 წელს საქართველო გახდეს სრულად თვითკმარი ქვეყანა ენერგეტიკული თვალსაზრისით.„გაზიფიკაციის ქსელს შეუერთდა 5,000 ოჯახი საანგარიშო პერიოდში, ენერგეტიკის მიმართულებით გვაქვს ამბიციური მიზანი - 2030 წლისთვის გვინდა, რომ საქართველო გახდეს ენერგეტიკული თვალსაზრისით სრულად თვითკმარი ქვეყანა. ამ კუთხით, კიდევ უფრო გააქტიურდება სამუშაოები. გვქონდა გარკვეული ხარვეზები ენერგეტიკის სისტემაში, ეს ხარვეზები თავიდან ბოლომდე იქნება აღმოფხვრილი, რაც უზრუნველყოფს ენერგეტიკის სექტორის კიდევ უფრო სწრაფი ტემპით განვითარებას,“- აღნიშნა ირაკლი კობახიძემ.

26-27 ივნისს, საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია (სემეკ) სომხეთის კომუნალური მომსახურების მარეგულირებელ კომისიას მასპინძლობს. ღონისძიება, რომელიც მარეგულირებლებს შორის არსებული მემორანდუმის ფარგლებში მიმდინარეობს, გახსნეს სემეკის თავმჯდომარემ, დავით ნარმანიამ და სომხეთის მარეგულირებელი კომისიის თავმჯდომარემ, მესროპ მესროპიანმა.მისასალმებელ სიტყვებში მხარეებმა ხაზი გაუსვეს მარეგულირებლებს შორის მჭიდრო თანამშრომლობის მნიშვნელობას ინფორმაციისა და გამოცდილების გაზიარების მიზნით.დავით ნარმანიას თქმით, კოლეგა უწყებებთან თანამშრომლობა მნიშვნელოვანია როგორც მარეგულირებელი კომისიების გაძლიერების, ასევე სექტორების ეფექტიანი რეგულირების თვალსაზრისითაც.„სემეკი აქტიურად თანამშრომლობს კოლეგა მარეგულირებელ კომისიებთან. ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, სექტორების ეფექტიანი რეგულირების მიზნით, პერიოდულად განვიხილოთ სხვა კოლეგა უწყებების გამოცდილება. ასევე, ჩვენს უცხოელ კოლეგებს მივაწოდოთ ინფორმაცია სემეკის გამოცდილების შესახებ, კომისიის მიერ შექმნილ და პრაქტიკაში განხორციელებულ სხვადასხვა პროექტებზე, რომლებიც ფაქტობრივად, წარმოადგენს სემეკის ექსკლუზიურ პროექტებს“, - აღნიშნა დავით ნარმანიამ.როგორც სომხეთის კომუნალური მომსახურების მარეგულირებელი კომისიის თავმჯდომარემ, მერსოპ მერსოპიანმა აღნიშნა, მარეგულირებლებს შორის არსებული თანამშრომლობა ხელს უწყებს ინსტიტუციების გაძლიერებასა და მუდმივ განვითარებას.შეხვედრაში მონაწილეობენ სემეკის წევრები, სომხეთის მარეგულირებელი კომისიის წევრები და დეპარტამენტების ხელმძღვანელი პირები. შეხვედრის ფარგლებში მხარეები განიხილავენ ელექტროენერგეტიკული ბაზრის ლიბერალიზაციის, მიკროსიმძლავრის ელექტროსადგურების ხელშემწყობი მექანიზმების, განახლებადი ენერგიების, სატარიფო პოლიტიკის,  მომსახურების ხარისხის კონტროლისა და საზოგადოებასთან ურთიერთობის საკითხებს. 

გალტ & თაგარტმა  ელექტროენერგიის სექტორზე განახლებული კვლევა გამოაქვეყნა. კვლევა მიმოიხილავს გენერაციისა და მოხმარების ტენდენციებს, ექსპორტის შესაძლებლობებს, საინვესტიციო გარემოს და სხვა მნიშვნელოვან საკითხებს.გენერაცია და დადგმული სიმძლავრეგალტ & თაგარტის საბაზისო სცენარით, ელექტროსადგურების მშენებლობის ტემპი დაჩქარდება და 2035 წლისთვის ქვეყნის დადგმული სიმძლავრე არსებული 4.7 გვტ-დან 9.0 გვტ-მდე გაიზრდება. აქედან, განახლებადი ენერგიის წილი 83%-ზეა მოსალოდნელი, რაც არსებული 73%-დან ზრდაა. გენერაციის ამ სცენარის მიხედვით, საქართველო ელექტროენერგიის წმინდა ექსპორტიორი იქნება, ხოლო თუ მშენებლობის ტემპი არ დაჩქარდა, ქვეყნის იმპორტზე დამოკიდებულების დონე მნიშვნელოვნად მოიმატებს.მოხმარებაგალტ & თაგარტის პროგნოზით, ელექტროენერგიის მოხმარება წლიურად ბოლო 10 წლის საშუალო ზრდის ტემპის მსგავსად, მომავალშიც, საშუალოდ ყოველწლიურად, 3%-ით გაიზრდება და 2035 წელს 19.1 ტვტ.სთ-ს გაუტოლდება. მოხმარების ზრდის ახალი წყაროები იქნება ელექტრომობილები და საოჯახო ტექნიკის გამოყენების ზრდა შინამეურნეობებში. ამ ახალი წყაროების წილი 2035 წლის მოხმარებაში ჯამურად 6%-ის დონეზეა მოსალოდნელი. ამასთან, მოხმარების ზრდის ტემპის დაჩქარება შეიძლება გამოიწვიოს დატა ცენტრების აშენებამ ან სხვა ენერგოინტენსიური დარგების საქართველოში რელოკაციამ.ინვესტიციები და მთავრობის წახალისების მექანიზმებიკვლევის მიხედვით, ელექტროსადგურების განვითარება დიდწილად დამოკიდებულია მთავრობის მხარდამჭერ პოლიტიკაზე. 2007 წლიდან დღემდე დამატებული დადგმული სიმძლავრის 93% სწორედ მთავრობის წახალისების მექანიზმებით განხორციელდა. ამასთან, 2017-21 წლებში შეჩერებულმა PPA-იმ და მოსახლეობის მხრიდან მომატებულმა პროტესტმა მშენებლობის ტემპის შენელება გამოიწვია. 2022 წელს ამოქმედებულმა CFD სქემამ და გამართულმა აუქციონებმა ინვესტორების ინტერესი მნიშვნელოვნად გაზარდა, განსაკუთრებით ქარისა და მზის ენერგიის მიმართ. კვლევაში განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა ამ სადგურების ქსელში ინტეგრაციისთვის აუცილებელი ინფრასტრუქტურის განვითარების საჭიროებას. დღეის მდგომარეობით კვლევის ეტაპზე არსებული პროექტების ჯამური დადგმული სიმძლავრე 6.0 გვტ-ია. დამატებით, ეკონომიკის სამინისტრო განიხილავს განაცხადებს 8.8 გვტ-ის პროექტებზე, საიდანაც უმეტესობა ქარისა და მზის სადგურებია.ელექტროსადგურების შედარებაქარისა და მზის სადგურებზე ინვესტიციის უკუგება 17-19%-ს შეადგენს, მაშინ როცა მოდინებაზე ჰიდროელექტროსადგურების შემთხვევაში ეს მაჩვენებელი 13-15%-ია და კიდევ უფრო დაბალია რეზერვუარიანი ჰესებისთვის. ამ განსხვავებას ძირითადად განაპირობებს მშენებლობის ღირებულება და სახელმწიფოს მხრიდან შეთავაზებული წახალისების პირობები, რაც მზის და ქარის სადგურების შემთხვევაში ბევრად ხელსაყრელია. მშენებლობის ხარჯების გარდა, აღნიშნული სადგურები ერთმანეთისგან განსხვავდებიან წლიური და დღიური გენერაციის პროფილით და გარემოზე ზემოქმედების ხარისხით. ქარისა და მზის სადგურებს ახასიათებთ დღის განმავლობაში ცვალებადი და არაპროგნოზირებადი გენერაცია, რის გამოც ელექტროგადამცემი ქსელის ოპერატორის მიერ დაწესებულია ლიმიტი, 2028 წლამდე 1.25 გვტ-ის ფარგლებშია განსაზღვრული. ამ ლიმიტის გაზრდა შესაძლებელი გახდება რეზერვუარის მქონე ჰიდროელექტროსადგურების ან ენერგიის დამგროვებელი ბატარეების მშენებლობის გზით. იმპორტზე დამოკიდებულებაახალი ჰესების მშენებლობის მიუხედავად, ქვეყნის იმპორტდამოკიდებულების ხარისხი ბოლო 10 წლის განმავლობაში უცვლელია - იმპორტის და იმპორტირებულ გაზზე მომუშავე თბოგენერაციის წილი ჯამურ მიწოდებაში 27%-ია. იმპორტის საჭიროებას განაპირობებს მზარდი მოხმარება და ჰიდროგენერაციის სეზონურობა. იმპორტდამოკიდებულების შესამცირებლად საჭიროა ადგილობრივი გენერაციის გაზრდა სექტემბრიდან აპრილის ჩათვლით პერიოდში, როდესაც ჰიდროგენერაცია არაა საკმარისი მოხმარების დასაკმაყოფილებლად. ამ პერიოდში გენერაცია შედარებით მაღალი აქვთ ქარის ელექტროსადგურებს (65-67%) და რეზერვუარიან ჰიდრო სადგურებს (60-70%).ექსპორტის პოტენციალისაქართველოს აქვს 5.2 ტვტ.სთ ($250 მლნ ღირებულების) ექსპორტის განხორციელების პოტენციალი გენერაციის საბაზისო სცენარის და ადგილობრივი მოხმარების წლიური 3%-იანი ზრდის შემთხვევაში. ბოლო წლების განმავლობაში თურქეთი იყო საქართველოსთვის მთავარი საექსპორტო ბაზარი მიმზიდველი ფასის გამო. 2022-23 წლებში თურქეთში გაზრდილი ფასიდან გამომდინარე, საქართველო-თურქეთის ხაზის დატვირთულობა საექსპორტო სეზონზე იყო მაქსიმალური. ექსპორტისა და ტრანზიტის მოცულობის გასაზრდელად მნიშვნელოვანია საექსპორტო ინფრასტრუქტურის გაძლიერება როგორც მეზობელ სახელმწიფოებთან, ასევე ევროპის მიმართულებით - რაც შესაძლებელია შავი ზღვის გადამცემი კაბელის მეშვეობით.ელექტროენერგიის საბითუმო ფასიბაზრის არსებული წესებით, ელექტროენერგიის საბითუმო ფასის საუკეთესო ინდიკატორი არის ესკოს გასაყიდი ფასი. ესკოს ფასის ფორმირებაში ყველაზე დიდი წილი უჭირავს PPA/CFD-იანი ელექტროსადგურების გენერაციას და გალტ & თაგარტის გათვლებით, სწორედ ამ მოცულობის ზრდა განაპირობებს ესკოს გასაყიდი ფასის ზრდას მომავალში. გალტ & თაგარტის პროგნოზით, ელექტროენერგიის საშუალო წლიური საბითუმო ფასი გაიზრდება კვტ.სთ-ზე 6.2 აშშ ცენტამდე 2035 წლისთვის, ხოლო მაისი-აგვისტოს პერიოდში ფასი 5.8-5.9 აშშ ცენტზეა მოსალოდნელი.ბაზარზე დაგეგმილია რეფორმის განხორციელება, რომელიც საბითუმო ფასის დადგენის პრინციპს სრულად შეცვლის. რეფორმის მიხედვით საბითუმო ფასის ინდიკატორი ესკოს მაგივრად იქნება დღით ადრე ბაზრის ფასი, სადაც ფასის მდგენელი თბოსადგურები იქნებიან დეფიციტურ თვეებში, ხოლო ექსპორტის დროს რეზერვუარიანი ჰესები ან ექსპორტიორები. ამ ტიპის ცვლილების შემთხვევაში, ელექტროენერგიის საბითუმო ფასი სავარაუდოდ ბაზრის არსებული წესების შენარჩუნების შემთხვევაში მოსალოდნელ ფასზე დაბალი იქნება, გალტ & თაგარტის შეფასებით. თუმცა, რეფორმის ფარგლებში ჯერ კიდევ ბევრი დეტალია დასაზუსტებელი, რაც  ფასის პროგნოზზე იქონიებს გავლენას.სრული კვლევა ინგლისურ და ქართულ ენებზე შეგიძლიათ იხილოთ აქ

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) თავმჯდომარემ, დავით ნარმანიამ საქართველოს პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტის სხდომაზე სემეკის 2024 წლის საქმიანობის ანგარიში წარადგინა.დავით ნარმანიამ პარლამენტის წევრებს მიაწოდა ინფორმაცია 2024 წელს დანერგილი გამარტივებული მომსახურებების,  მომხმარებელთა უფლებების დაცვის კუთხით შემუშავებული მექანიზმების, ელექტროენერგეტიკის, ბუნებრივი გაზის, წყალმომარაგებისა და მელიორაციის სექტორებში არსებული მდგომარეობისა და რეგულირების განვითარების მიზნით განხორციელებული პროექტების შესახებ.სემეკის თავმჯდომარის თქმით, 2024 წელს კომისია ინტენსიურად მუშაობდა როგორც რეგულირების გაუმჯობესების, ასევე მომხმარებელთა უფლებების დაცვის კუთხით.„2024 წლის განმავლობაში, მომხმარებელთა უფლებების დაცვის მიმართულებით კომისიამ განიხილა 3000-ზე მეტი განცხადება/საჩივარი. მათ შორის, ისეთი საჩივრები, რომლებიც შეეხებოდა კომუნალური კომპანიების მხრიდან უსაფუძვლო დარიცხვებს. სემეკის გადაწყვეტილებებით მომხმარებლებს ჩამოეწერათ 3 მილიონ ლარამდე უსაფუძვლოდ დარიცხული თანხები. გარდა ამისა, მომსახურების სტანდარტების დარღვევის გამო, მომხმარებლებისთვის დარიცხული კომპენსაციების ჯამმა 2,5 მილიონი ლარი შეადგინა“, - განაცხადა დავით ნარმანიამ.სემეკის თავმჯდომარემ ანგარიშის წარდგენისას აღნიშნა, რომ სხვა სიახლეებთან ერთად, 2024 წელს სემეკმა დანერგა ახალი რეგულაცია, რომელიც შეეხება მრავალბინიან საცხოვრებელ სახლებში  ცენტრალური გათბობის ერთიანი სისტემის განვითარებას.  მისივე თქმით, ამოქმედდა სტატისტიკის პორტალი, სადაც განთავსდა დეტალური ინფორმაცია როგორც ელექტროენერგიის მიწოდება-მოხმარების ფაქტობრივი ბალანსების, ასევე ნეტო აღრიცხვისა და ელექტროენერგიის საცალო მომხმარებლებზე მიწოდებული სტატისტიკური მონაცემების შესახებ.კომიტეტის მიერ სემეკის 2024 წლის საქმიანობის ანგარიშს დადებითი შეფასება მიეცა.

„საქართველოს განახლებადი ენერგიების წყაროებიდან ელექტროენერგიის წარმოების მნიშვნელოვანი პოტენციალი გააჩნია, აღარაფერს ვამბობ ჰიდროენერგეტიკაზე, რომელიც  დომინანტია ჩვენს გენერაციაში. გარდა ამისა, ქარის და მზის სადგურები უფრო და უფრო პოპულარული ხდება საინვესტიციო კუთხით და ვფიქრობ, ჩვენს ქვეყანას, მეზობელ ქვეყნებთან შედარებით, რომლებიც ცდილობენ  უფრო მეტი მიზიდულობის ცენტრად იქცნენ და გახდენ ენერგორესურსების სავაჭრო ჰაბები, კიდევ უფრო მეტი შესაძლებლობა და პოტენციალი გააჩნია და ესეც მნიშვნელოვანია, რომ გამოვიყენოთ“ - ამის შესახებ ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრმა ლევან დავითაშვილმა „საქართველოს ბანკის“ ორგანიზებით გამართულ კონფერენციაზე სიტყვით გამოსვლისას განაცხადა. ღონისძიებაზე სახელწოდებით  „ელექტროენერგიის ბაზარი საქართველოში“ წარმოდგენილი იყო საქართველოს ელექტროენერგიის ბაზრის კვლევა, გადამცემი ქსელის განვითარება, ბაზრის რეფორმის მიმოხილვა, კონფერენციის მონაწილეებმა ასევე განიხილეს ამ სექტორში არსებული აქტუალური საკითხები.ლევან დავითაშვილის შეფასებით, ეკონომიკის განვითარებაში ენერგეტიკის მიმართულება უმნიშვნელოვანესია, რადგან მისი სწორად განვითარების გარეშე ეკონომიკის კონკურენტუნარიანობაზე საუბარი ზედმეტია. პირველი ვიცე-პრემიერის თქმით, ენერგეტიკის სწორად, მდგრადად, გრძელვადიანად განვითარებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია  სხვადასხვა მხარის მოსმენა,  პოზიციების შეჯერება და ამის ასახვა ენერგეტიკულ პოლიტიკაში, რომელიც ფართო კონსენსუსის საფუძველზე იქნება მიღებული და მას ალტერნატივა არ გააჩნია. როგორც მინისტრმა აღნიშნა,  ყველა წარმატებული პოლიტიკა, რომელსაც ქვეყანა ახორციელებს, არის იმ შემთხვევაში წარმატებული, თუ ის გაზიარებულია სხვადასხვა მხარის მიერ და შეჯერებულია ძირითად აქტორებთან.ლევან დავითაშვილის ინფორმაციით, ამ შემთხვევაშიც, ენერგეტიკაში ბოლო წლებში ძირითადი ინვესტორები იყვნენ კერძო ადგილობრივი თუ უცხოური კომპანიები, მომავალშიც დიდია დაინტერესება კერძო ინვესტორების მხრიდან და შესაბამისად, მათთან გაზიარებული პოლიტიკა იქნება სწორი პოლიტიკა.ლევან დავითაშვილმა ხაზი გაუსვა ინფრასტრუქტურის განვითარების მნიშვნელობას გენერაციის ობიექტების წარმატებით განვითარებაში. მისი შეფასებით, აქ უმნიშვნელოვანესია  განვითარება და კოორდინირებული მოქმედებები სინქრონულად.„ეს კოორდინაცია გასაუმჯობესებელია მომავალში და ვფიქრობ, უფრო კოორდინირებული პოლიტიკით შევძლებთ განვავითაროთ ინფრასტრუქტურა  თანხვედრაში კერძო ინვესტორების საინვესტიციო გეგმებთან. ასევე გვესმის, რომ როცა ვსაუბრობთ განახლებადი წყაროებიდან ენერგოობიექტების ინტეგრაციაზე, ძალიან მნიშვნელოვანია ელექტროენერგიის შენახვის ინფრასტრუქტურა. ამ კუთხით მნიშვნელოვანი პროექტი აქვს საქართველოს სახელმწიფო ელექტროსისტემას - იგეგმება 200 მეგავატიანი ბატარეების შეძენა, რისთვისაც მიმდინარე წელს გამოვაცხადებთ ტენდერს. დაფინანსება მიღებულია აზიის განვითარების ბანკის მხრიდან, ამას წინ უძღოდა ორწლიანი კვლევითი სამუშაოები, რომელიც წარმატებით დასრულდა და ვფიქრობ, ეს იქნება მნიშვნელოვანი ელემენტი, რომელიც ხელს შეუწყობს სისტემის სტაბილურობას“ - განაცხადა პირველმა ვიცე-პრემიერმა.თავის გამოსვლაში ლევან დავითაშვილი ასევე შეეხო  საქართველოს გეოსტრატეგიული მდებარეობიდან გამომდინარე არსებულ შესაძლებლობებს, გახდეს მათ შორის, მონაცემთა  გაცვლის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კვანძი. მინისტრის შეფასებით, ის შეიძლება იყოს ციფრული დერეფნის მნიშვნელოვანი ნაწილი, რომელიც აკავშირებს ევროპას და აზიას არამხოლოდ სატრანსპორტო,  არამედ ციფრული კუთხითაც. ლევან დავითაშვილის თქმით, გლობალურად ენერგოინტენსიური წარმოებების, დატა ცენტრების, ხელოვნური ინტელექტის ცენტრების, მრეწველობის ზრდის პირობებში ელექტროენერგიაზე მოხმარება სულ უფრო იზრდება, ხოლო ისეთი დარგები, როგორიც არის, მაგალითად,  ცემენტის წარმოება, ქიმიური მრეწველობა, ასევე ფოლადის წარმოება, იწყებენ მწვანე, განახლებადი ენერგიების გამოყენებას, რაც, მინისტრის აზრით,  მომავალში კიდევ უფრო აქტიური მიმართულება იქნება. მისივე განცხადებით,  მთელი რიგი ქვეყნები, მათ შორის, ევროკავშირი, ახალ რეგულაციებს და სავაჭრო წესებს აწესებენ, რომ ასეთი დარგები, მეტწილად, დამოკიდებული იყოს განახლებადი წყაროებიდან ენერგიის გამოყენებაზე და მნიშვნელოვანია, რომ საქართველოს განახლებადი ენერგიების წყაროებიდან ელექტროენერგიის წარმოების ძალიან მნიშვნელოვანი პოტენციალი გააჩნია.

ენერგეტიკა არის ის სექტორი, რომელშიც მომავალში ასეულობით მილიონის ჩადება შეიძლება. ამისთვის მნიშვნელოვანია, რომ ქსელი გამართული და მზარდი იყოს, - ამის შესახებ საქართველოს ბანკის გენერალურმა დირექტორმა, არჩილ გაჩეჩილაძემ ჟურნალისტებთან განაცხადა. მისივე შეფასებით, კერძო სექტორის მხრიდან აღნიშნული მიმართულებით აქტივობა საკმაოდ გაზრდილია. "ენერგეტიკა უმნიშვნელოვანესი სექტორია საქართველოს ეკონომიკის განვითარებისთვის. ეს არის ინფრასტრუქტურა და მას მიმაგრებული სხვადასხვა ინდივიდუალური პროექტი. ამ ინფრასტრუქტურას სჭირდება საკმაოდ დინამიური განვითარება და როგორც რეგულატორული, ისე სახელმწიფო სტრატეგიის კოორდინირება კერძოსთან.კერძო სექტორის მიმართულებით საკმაოდ დიდ აქტივობას ვხედავთ და ყველაფერი თუ წარმატებით დასრულდა 100 მილიონის დაფინანსებაა შესაძლებელი ამ სექტორში. 20-30%-იანი ზრდა შეიმჩნევა და აქტივობა ამ მიმართულების საკმაოდ დიდია. ზოგადად, საკრედიტო აქტივობა ქვეყანაში კარგია, 15-17%-ის ფარგლებშია წლიური ზრდა სექტორის, რაც მისასალმებელია. საბანკო სექტორის აქტიურობა, ზრდა და მომგებიანობა მთლიანად დამოკიდებულია ქვეყნის ეკონომიკურ აქტიურობაზე", - აცხადებს არჩილ გაჩეჩილაძე.bp.ge 

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელ ეროვნულ კომისიაში (სემეკ) მიკროსიმძლავრის ელექტროსადგურების შესახებ სამუშაო შეხვედრა გაიმართა. შეხვედრას ესწრებოდნენ სემეკის თავმჯდომარე და კომისიის წევრები, განახლებადი ენერგიების კომპანიების წარმომადგენლები და დაინტერესებული პირები.შეხვედრის ფარგლებში გაიმართა მსჯელობა „ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების შესახებ“ საქართველოს კანონში შესულ ცვლილებებსა და შესაბამისად სემეკის მიერ შემუშავებული ნორმატიული აქტის პროექტზე,  რომელიც შეეხება ელექტროენერგიის გამანაწილებელ ქსელზე მიერთებული მიკროსიმძლავრის ელექტროსადგურების ნეტო აღრიცხვის სისტემიდან ნეტო დარიცხვის სისტემაზე გადასვლის ვალდებულებას.ნეტო აღრიცხვის სისტემიდან ნეტო დარიცხვის სისტემაზე გადასვლას ითვალისწინებს ევროპის მეოთხე ენერგეტიკული პაკეტი, რომლის განხორციელების ვალდებულება განპირობებულია ასოცირების შესახებ შეთანხმებით და ენერგეტიკული გაერთიანების (Energy Community) დამფუძნებელ ხელშეკრულებასთან საქართველოს მიერთების ოქმით.შიდა ბაზრების დირექტივა (Directive (EU)2019/944) ითვალისწინებს ნეტო აღრიცხვიდან ნეტო დარიცხვაზე გადასვლის ვალდებულებას 2027 წლის პირველი იანვრიდან. შესაბამისად, სემეკს მიეცა უფლებამოსილება 2027 წლის 1 იანვრიდან დაადგინოს ახალი მექანიზმი. „ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების შესახებ“ საქართველოს კანონით ასევე  განისაზღვრა, თუ რა პერიოდით ისარგებლებენ 2027 წლის 1 იანვრამდე გამანაწილებელ ქსელზე მიერთებული მიკროსიმძლავრის ელექტროსადგურები ნეტო აღრიცხვის სქემით.ენერგეტიკული გაერთიანების მიერ სემეკისთვის მოცემული რეკომენდაციებისა და განმარტების შესაბამისად, ნეტო აღრიცხვისგან განსხვავებით, რომელიც მომხმარებლებს აძლევს შესაძლებლობას გამოიყენონ ქსელში გადაცემული ჭარბი ელექტროენერგია მომავალი მოხმარებისთვის, ნეტო დარიცხვა გულისხმობს ქსელში მიწოდებული და მოხმარებული ელექტროენერგიის ცალკე-ცალკე აღრიცხვას. ნეტო დარიცხვის დროს, აქტიური მომხმარებლის მიერ ქსელში მიწოდებული ჭარბი ელექტროენერგია ფინანსურად ანაზღაურდება და კვტ/სთ ელექტროენერგია არ შეინახება კრედიტად მომავალი გამოყენებისთვის. ეს ნიშნავს, რომ აქტიური მომხმარებელი იღებს ანაზღაურებას გამომუშავებული და ქსელში მიწოდებული ელექტროენერგიისთვის და ამასთანავე იხდის ქსელიდან მოხმარებული ელექტროენერგიის ღირებულებას, როგორც ნებისმიერი სხვა საბოლოო მომხმარებელი.

საქართველოსა და უნგრეთის პრემიერ-მინისტრების თანათავმჯდომარეობით ბუდაპეშტში საქართველო-უნგრეთის მთავრობათაშორისი კომისიის მეორე სხდომა გაიმართა.სხდომაზე, რომელშიც ორი ქვეყნის მინისტრთა კაბინეტის წევრები მონაწილეობდნენ, განიხილეს სექტორული კავშირების შემდგომი გაღრმავების კუთხით არსებული პოტენციალი. აღინიშნა თანამშრომლობის განვითარების მნიშვნელობა ისეთ  სფეროებში, როგორებიცაა ენერგეტიკა და დაკავშირებადობა, გარემოს დაცვა და სოფლის მეურნეობა, თავდაცვა, სამართალდაცვითი სფერო, იუსტიცია, ჯანდაცვა, განათლება და კულტურა.საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა უნგრელ კოლეგას სამიტის ორგანიზებისა და ქართული დელეგაციის მასპინძლობისთვის მადლობა გადაუხადა.„ჩვენთვის სამაგალითოა თქვენი ლიდერობა, ის, თუ როგორ უძღვებით თქვენი ქვეყნის ხელმძღვანელობის საქმეს, როგორ ზრუნავთ უნგრეთისა და უნგრელი ხალხის ეროვნული ინტერესების, უნგრეთის იდენტობის დაცვაზე. ჩვენი გადმოსახედიდან ჩვენ გვაკავშირებს საერთო ღირებულებები და ეს ღირებულებითი ერთიანობა, ვფიქრობთ, არის ის, რაც აძლიერებს პარტნიორობას, მეგობრობას ჩვენს ქვეყნებსა და ხელისუფლებებს შორის.მე მინდა, ვისარგებლო შემთხვევით და გადაგიხადოთ განსაკუთრებული მადლობა საქართველოს ძალიან ძლიერი მხარდაჭერისთვის. პირველ რიგში, მადლობა იმისათვის, რომ მხარს უჭერთ ჩვენი ქვეყნის სუვერენიტეტსა და ტერიტორიულ მთლიანობას. ასევე განსაკუთრებული მადლობა მინდა გადაგიხადოთ საქართველოს ევროინტეგრაციის გზაზე თქვენი მხარდაჭერისთვის. როდესაც საქართველომ შეძლო კანდიდატის სტატუსის მიღება, ამაში თქვენი დამსახურება იყო განსაკუთრებული და დღესაც, როდესაც ვაგრძელებთ ჩვენს გზას ევროკავშირის მიმართულებით, ჩვენი ქვეყნისა და ქართველი ხალხისთვის თქვენს მხარდაჭერას ენიჭება უდიდესი მნიშვნელობა. ჩვენთვის ძალიან მნიშვნელოვანია ორმხრივი თანამშრომლობის განვითარება უნგრეთსა და საქართველოს შორის“, - განაცხადა ირაკლი კობახიძემ.საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა აღნიშნა, რომ მაღალი დონის პოლიტიკურ ურთიერთობებთან ერთად, მნიშვნელოვანია სავაჭრო-ეკონომიკური კავშირების კიდევ უფრო გაღრმავება. მთავრობის მეთაურის შეფასებით, ამ მიმართულებითაც კარგი დინამიკა არსებობს, თუმცა რესურსი კიდევ უფრო მეტია.„ჩვენს ინტერესებშია, რომ მაქსიმუმი გავაკეთოთ ამ პოტენციალის მაქსიმალურად ასათვისებლად. ვფიქრობთ, რომ ჩვენს ქვეყნებს შორის სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობების განვითარებას აქვს ძალიან დიდი პოტენციალი. ძალიან მნიშვნელოვანია ჩვენთვის დარგობრივი თანამშრომლობის გაღრმავება. ჩვენთვის ყველა სფეროში საინტერესოა თანამშრომლობა - ისეთ სფეროებში, როგორებიცაა ენერგეტიკა, დაკავშირებადობა, გარემოს დაცვა, სოფლის მეურნეობა, განათლება, კულტურა, სამართალდამცავი სფერო, იუსტიცია, ჯანდაცვა. ყველა მიმართულებით ვართ ძალიან დაინტერესებულები, რომ კიდევ უფრო მეტად გავაღრმაოთ თანამშრომლობა. ამისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ჩვენი ორმხრივი კომისიის დარგობრივი ფორმატებიც კიდევ უფრო მეტად განვითარდეს. მოხარულები ვართ, რომ ვითარდება სამართლებრივი ჩარჩო, რომელიც დაკავშირებულია ჩვენს ქვეყნებს შორის პარტნიორობასთან და ამ მიმართულებითაც მზად ვართ მაქსიმალური თანამშრომლობისთვის. თქვენს მხარდაჭერას ჩვენი ქვეყნისთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს“, - აღნიშნა ირაკლი კობახიძემ.მთავრობათაშორისი სამიტის ფორმატის მნიშვნელობაზე გაამახვილა ყურადღება უნგრეთის პრემიერ-მინისტრმა. ვიქტორ ორბანმა აღნიშნა, რომ მსგავსი მჭიდრო თანამშრომლობა უნგრეთს სულ რამდენიმე ქვეყანასთან აკავშირებს.„ამ ფორმატში განვიხილავთ სხვადასხვა სამინისტროს შორის თანამშრომლობის საკითხებს და ეს არის იმის ნიშანი, რომ არა ცალკეული სამინისტროები, არამედ მთლიანად, მთელი მთავრობა თანამშრომლობს ჩვენს მთავრობასთან. ეს არის იშვიათი მოვლენა ჩვენს პრაქტიკაში და მინდა ვთქვა, რომ საქართველოსთან, თქვენთან თანამშრომლობა, ბატონო პრემიერ-მინისტრო, ჩვენთვის ძალიან დიდი პატივია - უპირველეს ყოვლისა იმიტომ, რომ უნგრელები პატივს სცემენ ისტორიას და თქვენ გაქვთ საოცარი ისტორია. თქვენი ქრისტიანული ისტორია გაცილებით დიდია, ვიდრე ჩვენი. ძალიან დიდი პატივია თქვენთან თანამშრომლობა, რამდენადაც ორივე ქვეყანას გვიყვარს თავისუფლება. მიყვარს სამშობლო, ვარ ჩემი ქვეყნით ამაყი  - ასეთი ფრაზები უკვე სირცხვილად ითვლება დასავლეთში და აღარ გამოიყენება, მაგრამ ჩვენ მაინც გვიყვარს ამ სიტყვების თქმა და სიამოვნებით ვმასპინძლობთ სტუმრებს, რომლებსაც ასეთივე გრძნობები და სენტიმენტები გააჩნიათ ამ ფრაზების მიმართ. თქვენი ვიზიტი არის ჩვენთვის დიდი პრივილეგია იმ შედეგების გამო, რომლებიც გაქვთ ქვეყანაში. ევროპული ეკონომიკა ახლა ძალიან ზიანდება. თუ ვინმეს აქვს 1%-ზე მეტი ეკონომიკური ზრდა, ეს არის დიდი მიღწევა. აქედან გამომდინარე, თქვენი 7%-იანი ზრდა არის გალაქტიკური მოვლენა. ვიცი, რომ ეს ნამდვილად არის თქვენი ძალისხმევის უდიდესი შედეგი. ყოველთვის დიდი პატივია მოგესალმოთ და გიმასპინძლოთ უნგრეთში“,  - აღნიშნა ვიქტორ ორბანმა.საქართველო-უნგრეთის მთავრობათაშორისი სამიტის ფარგლებში გაფორმდა შეთანხმებები ორ ქვეყანას შორის გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის, ინოვაციებისა და სპორტის სფეროებში თანამშრომლობის შესახებ. დოკუმენტებს ორი ქვეყნის მინისტრთა კაბინეტის წევრებმა მოაწერეს ხელი. ორი ქვეყნის პრემიერ-მინისტრებმა ხელი მოაწერეს საქართველო-უნგრეთის მე-2 მთავრობათაშორისი სამიტის დეკლარაციას.

ბეიბი ქალმი მცენარეული წვეთებია ჩვილებისთვის, რომლებიც განკუთვნილია კოლიკებისა და საჭმლის მონელების პრობლემების მოსახსნელად. ჩვილებს ხშირად აწუხებთ საჭმლის მონელებასთან დაკავშირებული პრობლემები, როგორიცაა გაზების დაგროვება, მუცლის შებერილობა და სპაზმური ტკივილები.ეს პრობლემები ხშირად იწვევს ბავშვის გაღიზიანებასა და ძილის დარღვევას, რაც მშობლებისთვის რთულ ფაზას წარმოადგენს. ამ დროს მხოლოდ დიეტური ცვლილებები არ არის საკმარისი და საჭიროა დამატებითი დამხმარე საშუალებები.სამედიცინო ენაზე რომ ვთქვათ, ბეიბი ქალმის გამოყენება შეგიძლიათ, თუკი პატარას აწუხებს შემდეგი ჩვენებები: სპაზმური ტკივილები საჭმლის მომნელებელ ტრაქტში (ახალშობილთა კოლიტები); საჭმლის მონელების გაძნელება; ყაბზობის ელემენტები; ხშირი ამოქაფება და/ან ღებინება; ძილის დარღვევა ახალშობილებში. ბეიბი ქალმის შედგენილობაში არ შედის შაქარი, ალკოჰოლი, კონსერვანტები და საღებავები, რაც მას უსაფრთხოს ხდის ჩვილებისთვის. მისი გამოყენების შედეგად გვერდითი ეფექტები არ გამოვლენილა, თუმცა ალერგიული რეაქცია შესაძლებელია იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვი რომელიმე კომპონენტის მიმართ ჰიპერმგრძნობელობას ავლენს.ბეიბი ქალმი მცენარეული კომპონენტებითაა ფორმულირებული, რომლებიც ნატურალური გზით ამცირებენ გაზებს, არეგულირებენ საჭმლის მონელებას და ხელს უწყობენ ბავშვის სიმშვიდეს.კამის ზეთი მიიღება მცენარის მარცვლებისგან და ანეიტრალებს აირებს, არეგულირებს მონელების პროცესს. ეს ზეთი ეფექტურია ყველა იმ პრობლემის წინააღმდეგ, რაც ჩვილს შეიძლება აწუხებდეს -აირების დაგროვების, მუცლის შებერილობის, ნაწლავური სპაზმების და შეკრულობის ჩათვლით.კიდევ ერთი შემადგენელი კომპონენტია ანისულის ზეთი, რომელიც ამ მცენარის ხმელი ნაყოფისგან მიიღება. ის ასტიმულირებს მონელების პროცესს, ხსნის სპაზმებს ნაწლავებში და აქვს როგორც ტკივილგამაყუჩებელი, ისე ანტისეპტიკური მოქმედება.რაც შეეხება პიტნის ზეთს, რომელიც მთლიანი მცენარისგან მიიღება - ის არის ძლიერ ზემოქმედების მქონე მთელ მომნელებელ ტრაქტზე და აქვს სპაზმოლიზური მოქმედება. პიტნის ზეთი ხსნის კოლიკებს, აქვს ამოქაფების და ღებინების საწინააღმდეგო მოქმედება, ამშვიდებს ნერვულ სისტემას.ბეიბი ქალმის გამოყენება და შეძენა, პსპ-ს სააფთიაქო ქსელში, რეცეპტის გარეშეა შესაძლებელი. თუმცა, როცა საქმე ჩვილებს ეხება, ყოველთვის მნიშვნელოვანია ექიმთან კონსულტაციის გავლა.

სამთავრობო დელეგაცია, საქართველოს პრემიერ-მინისტრ ირაკლი კობახიძის ხელმძღვანელობით, ოფიციალური ვიზიტით უნგრეთში იმყოფება. ვიზიტის ფარგლებში, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი დავით სონღულაშვილი უნგრეთის ენერგეტიკის მინისტრ ჩაბა ლანტოს შეხვდა და თანამშრომლობის მემორანდუმი გააფორმა.შეხვედრაზე საუბარი შეეხო ორ ქვეყანას შორის თანამშრომლობის საკითხებს ნარჩენების ეფექტიანად მართვის და ცირკულარული ეკონომიკის განვითარების მიმართულებებით.„მადლობას გიხდით ურყევი მხარდაჭერის და  კონსტრუქციული თანამშრომლობისთვის. ჩვენი ქვეყნის მდგრადი ეკონომიკური განვითარების გზაზე საქართველოს მთავრობის სტრატეგიულ პრიორიტეტს წარმოადგენს ცირკულარული ეკონომიკის დანერგვა. საერთაშორისო პარტნიორების აქტიური ჩართულობით, ეს პროცესი უკვე დაწყებულია. აქვე მინდა აღვნიშნო, რომ უნგრეთის ნარჩენების მართვის სისტემასთან დაკავშირებული ზომების შესახებ ინფორმაციის გაცვლა ჩვენთვის განსაკუთრებულად ღირებულია. მნიშვნელოვანია იმ ფაქტის გათვალისწინებაც, რომ თქვენი პოლიტიკის ერთ-ერთი ძირითადი მიმართულება ცნობადობის ამაღლებაა, რაც საზოგადოების ჩართულობისა და გარემოსდაცვითი პოლიტიკის მხარდაჭერის კუთხით გადამწყვეტია“, - განაცხადა დავით სონღულაშვილმა.შეხვედრის ფარგლებში საქართველოს  გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროსა  და უნგრეთის ენერგეტიკის სამინისტროს შორის გარემოს დაცვისა და კლიმატის ცვლილების სფეროში თანამშრომლობის შესახებ ურთიერთგაგების მემორანდუმი გაფორმდა.მემორანდუმის მიზანია ორ ქვეყანას შორის გარემოს დაცვისა და კლიმატის ცვლილების მიმართულებებით თანამშრომლობის ხელშეწყობა.„მემორანდუმი უნგრეთის ენერგეტიკის სამინისტროსთან ჩვენი პარტნიორობის მნიშვნელოვანი ეტაპია. აღნიშნული შეთანხმება ეფექტიანი და მიზანმიმართული თანამშრომლობის მხარდასაჭერად  მყარი და ორგანიზებული ჩარჩოს შექმნას უზრუნველყოფს“,  - განაცხადა გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა დავით სონღულაშვილმა.აღსანიშნავია, რომ საქართველოს  გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროსა  და უნგრეთის ენერგეტიკის სამინისტროს შორის გაფორმებული მემორანდუმი ითვალისწინებს თანამშრომლობას ისეთ სფეროებში, როგორებიცაა: ინტეგრირებული წყლის რესურსების მართვა, მდინარის აუზების მართვის გეგმების შემუშავება, კლიმატის ცვლილების შერბილებასა და ადაპტაციასთან დაკავშირებული ღონისძიებები; მემორანდუმი ასევე ითვალისწინებს გამოცდილების გაზიარებასა და ინფორმაციის გაცვლას, მათ შორის, გარემოს დაცვის კანონმდებლობის, სტრატეგიებისა და გეგმების მიმართულებებით.